ESKİ HAMAM ( TARİHİ EYNEBEY HAMAMI)

Gazi Lisesi binasının karşısında yer alır. Oldukça harap durumda olan hamamın soyunmalık kısmı tamamen yıkılmış olmasına karşın, soğukluk, sıcaklık ve külhan kısımları sağlam durumdadır. Eserin mimari yapısı ve tekniği itibariyle 15. yüzyıl yapısı olduğu tahmin edilmektedir. Dikdörtgen planlı hamamın soyunmalığının dikdörtgen ve ahşap tavanlı olduğu anlaşılmaktadır. Büyük bir alan kaplayan soyunmalığın tavanı, bugün bile durumunu koruyan dört adet korint başlıklı sütunla desteklenmektedir. Kuzeybatı köşeye yakın bir yerde soyunmalık içinde çıkıntı oluşturan soğukluk kısmının giriş kapısı bulunur. Bu girişin iki yanında iki kubbenin örttüğü kare planlı hücreler yer alır. Güney kenarına bitişik iki kubbeli küçük hücrenin tuvaletlere ait olduğu sanılmaktadır. Sıcaklık dört eyvanlı olmasına rağmen, kuzey ve güneydeki eyvanların önleri kapatılarak iki eyvanlı hale getirilmiştir. Ortadaki merkezi kubbeli kısmın eyvanlarının dört köşesindeki kubbeli küçük halvet hücreleri ile sıcak kısmının planı kareye tamamlanmaktadır. En son kısımda hamamın Doğu cephesi boyunca beşik tonozlu sıcak su sarnıcı ve külhan yer alırlar. Sıcaklık kısmında orta kubbenin geçişleri mukarnaslı küçük pandantiflerle sağlanmakta olup, hamamın süsleyici unsurları bunlardan ibarettir. Yakın zamanda restore edilen han günümüzde İtfaiye Meydanı semtinde Tarihi Eynebey Hamamı adıyla faaliyet göstermektedir.



KARACABEY HAMAMI

Talatpaşa Bulvarı üzerinde, çifte hamam olarak tasarlanmış olan bu tarihi hamam 1444 tarihinde yapılmıştır. Karacabey Hamamı’nın batı kısmında birbirine bitişik soyunmalıkları, doğu kısmında ise batı kısmındaki bölümlere göre daha değişik inşa tarzını gösteren sıcaklık ve halvetleriyle birlikte, bütünü kareye yakın büyük bir dikdörtgen meydana getirmektedir. Çok az farkla birbirinden ayrılan her iki bölümde de soyunmalıklar kare planda olup, üzerleri ortasında fenerleri bulunan ahşap çatılarla örtülmüştür. Dışarıda dört tarafa eğik basit bir çatı şeklinde olmasına karşın, iç mekanda piramit şeklinde bir tavanı bulunur. Erkekler kısmının Doğu köşesinde yer alan büyük nişli bir kapı ile soğukluk bölümüne girilmektedir. Dikdörtgen planda üzeri kubbe ile örtülü soğukluk hücresinin kubbeye girişi üçgen yüzeylerle sağlanmaktadır. Kuzey kenarındaki bir kapıdan
tuvaletlerin bulunduğu hücrelere, diğer bir kapı ile de sıcaklık bölümüne açılan dar bir koridora geçilmektedir. Tonozla örtülü bu koridorun bitiminden önce üzeri manastır tonozu ile örtülü uzunca bir dikdörtgen hücreye ve buradan da kubbeli özel yıkanma hücresine geçilir. Dar koridorun batı kenarı büyük bir kemer ile orta sıcaklık bölümüne açılır. Pandantifli ve mukarnaslı olan kubbenin dört kenarında dört eyvan bulunmakta ve bu eyvanlar orta mekana büyük sivri kemerlerle açılmaktadır. Batı eyvanı çok küçük bırakılmış ve arkasına tuvaletler kısmı yerleştirilmiştir. Diğer üç eyvanın tonozları, ortalarında birer sivri kemerle takviye edilmiştir. Doğu eyvanının iki tarafında bulunan kapılarla eyvanın iki yanındaki özel halvet hücrelerine girilir. Kuzey hücrenin tam bir kare teşkil etmesine rağmen güneydoğu hücresi dikdörtgen olup, bindirmeli bir kubbe ile örtülmüştür. Kadınlar kısmı, erkekler kısmına göre daha değişik bir plan sergiler. Kadınlar soyunmalığı, erkekler soyunmalığına göre biraz büyüktür, ancak; ısısı erkekler kısmından daha düşüktür. Erkekler soyunmalığının biraz daha batısında bir çıkıntı oluşturan kadınlar soyunmalığı da erkekler soyunmalığı gibi moloz taş duvarlı ve kiremitle örtülü ahşap çatılı olup, çatı ortasında küçük bir feneri bulunmaktadır. Her iki soyunmalıkta da ortada fıskiyeli bir havuz bulunmakta ve kenarları saran zeminden yüksek sekiler camekanlarla bölünmektedir. Kadınlara ait sıcaklık bölümünün sadece kuzey ve güney yönlerinde, erkekler kısmındaki eyvanların yarısı kadar derinlikte tonozlu eyvanlar yer alır. Doğu kenarında ise iki adet kare planlı kubbeli halvet hücresi ile hamamın planı tamamlanmaktadır. Hamamın doğu kısmı külhan ve sıcak su sarnıcı ile sona erer. İki kısmın halvet hücreleri arasına kadar uzanan sarnıç bir T planı meydana getirmektedir.



ŞENGÜL HAMAMI

İstiklal Mahallesi Acı Çeşme Sokak’ta yer alır. Erkekler ve kadınlar olmak üzere çifte hamam halinde yapılmış olan hamamın bugün İstiklal Caddesi’nde yer alan erkekler kısmı evvelce kadınlara ait idi. Yan yana olan iki kısmın soyunmalıklarının inşa tekniği ve malzemesinin incelenmesinden bu binanın 19. yüzyılda yapıldığı anlaşılmaktadır. Hamamın soğukluk, sıcaklık ve halvet bölümleri soyunmalık bölümüne göre daha eski olup, daha çok 16 - 17. yüzyıl eseri olduğu izlenimini uyandırmaktadır. 19. yüzyıldan önce tahribata
uğramış olan eserin soyunmalık kısmı son yüzyılda yenilenerek ahşap tavanlı ve bağdadi kubbeli hale getirilmiştir. Soyunmalık bölümündeki bazı antik yapıları yansıtan iç mimarisi ile sıcaklık kısmının iç mimarisinin bir tezat oluşturması da bu tür yenilenmeyi açıkça göstermektedir. Moloz taşından yapılmış olan soyunmalık kısmının duvarları da dış yapısı itibariyle sıcaklık kısmından ayrılmaktadır. Kenarları sekili olan erkekler kısmı soyunmalık bölümünün duvarlarında sivri kemerli nişler bulunmaktadır. Oval kubbeli soğukluk kısmının sağında tuvaletler yer almaktadır. Sıcaklık merkezi kubbenin üç yanında eyvanlıdır. Köşelerde özel halvet hücreleri yer almış olup, bunlar dapandantifli kubbelerle örtülmüştür. Kadınlara ait soyunmalık kısmı erkekler kısmından biraz daha küçük ve L şeklindedir. Soğukluk, soyunmalık ve sıcaklık kısımları duvarları iki cephe ile kapatılmıştır. Sıcaklık kısmı büyük bir kubbenin iki köşesinde birleşen iki eyvanlı veüç halvet hücrelidir. Külhan ve sıcak su sarnıçları hamamın doğu kısmında her iki bölüm boyunca uzanmaktadır.