ANKARA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ
Ara

Ayaş

Nüfusu                              : 13.686 kişi 
Yüzölçümü                       : 1158 km2
Rakım                               : 1500 m 
Şehir Merkezine Uzaklığı : 58 km 

Günümüzde ilçe merkezi konumunda olan Ayaş’ın ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu bilinmemektedir. Bazı tarihçi ve araştırmacılar, İstanbulAnkara yolu üzerinde bulunan eski pisokoposluk merkezlerinden Mnizos’u bugünkü Ayaş ilçesinde aramışlardır. Bu görüşü savunan Teurrefort, Kiepert ve Perrot gibi araştırmacılar, bu görüşün kanıtı olarak Ayaş ilçesinin birçok binasında kullanılmış olan eski büyük taşları göstermişlerdir. Tarihçilere göre Mnizos, bugünkü Ayaş ilçesidir. Tarihi Mnizos kentinin Bizanslılar döneminde, hem şifalı su kaynaklarına sahip olan, hem de korunması daha kolay olan Karakaya mevkiine doğru yayıldığı sanılmaktadır. 

Ayaş bölgesine gelen Türklerin Oğuz boylarına ait oldukları tartışma götürmez bir gerçektir. İlçenin köylerinden olan Bayat, Afşar, Peçenek, Karkın gibi yerleşim birimleri adlarını, tarihin bir diliminde ana yurttan kopup burada yerleşen Oğuz boylarından almışlardır. 

Kente “Ayaş” adının Türkler tarafından verildiği bilinmektedir. Ayaş kelimesi günümüzde ülkemizin Toroslar bölgesinde yaşayan Türkmen oymaklarından birinin adı olarak kullanılan Türkçe bir kelimedir. 

Bölgeye gelen Oğuz Türkleri başlangıçta ilçenin Karakaya kesimine yerleşmişlerdir. Daha sonraları ise Ayaş çayına doğru ilerleyerek, bu çay civarında Kırkevler, Karakaya kaplıcası, Killik, Bünyamin ve Eski Camii gibi eski eserleri yapmışlardır. 

İlçe merkezinde yer alan Karakaya kaplıcası ile 23 km batısındaki Ayaş içmeleri mineralli ve radyo-aktifli suları ile önemli bir sağlık merkezi ve bir zenginlik kaynağıdır. İçme suları mide, karaciğer ve bağırsak tembelliklerini giderir, safra kesesi, böbrek taşı ve kumlarını döker, bağırsakları solucanlardan temizler. 

Karadere, Ova, Arıklar ve Kirazdibi bağları ile Ayaş içme ve kaplıcaları ilçenin tabiat varlıklarını oluştururlar. 

İlçede her yıl Temmuz ayının ilk haftası “Dut Festivali” düzenlenmektedir. 

İlçenin İdari Yönetimi 

Yönetim Biriminin Adı :Tel No:Faks No:
Kaymakamlık712 10 03712 10 34
Belediye Başkanlığı712 26 01712 21 20
Cumhuriyet Başsavcılığı712 24 71712 22 16
İlçe Halk Eğitim Merkezi712 10 39712 16 44
İlçe Kütüphane Müdürlüğü712 10 51712 10 51
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü712 10 36712 21 25
Jandarma Komutanlığı712 10 35712 15 30
Sağlık Grup Başkanlığı712 10 04712 10 78